سوغاتی کلیبر

کلیبر دارای باغ‌های میوه بسیاری است که زغال اخته یکی از انواع آن می‌باشد و از آن در تهیه انواع شیرینی، لواشک، برگه، ترشی و شربت استفاده می‌شود. علاوه بر میوه‌های خوشمزه، کلیبر شهر شیرینی‌‍های بسیار لذیذی از جمله شیرینی رشته ختایی، کوکه و اریس را دارد و ورنی بافی هم یکی از صنایع دستی شاخص این شهر است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با سوغاتی کلیبر و صنایع دستی آن آشنا نماییم.

زغال اخته، محبوب‌ترین سوغاتی کلیبر

همان طور که به آن اشاره نمودیم؛ کلیبر دارای آب‌وهوایی سرد و کوهستانی است که این آب و هوا شرایط لازم را برای تولید زغال اخته فراهم می‌آورد. به همین دلیل زغال اخته یکی از تولیدات مهم و منحصر‌به‌فرد کلیبر محسوب می‌شود که در اواخر تابستان در اغلب مغازه‌های آن به فروش می‌رسد و می‌توان مدعی شد که زغال اخته سمبلی از هویت کلیبر است. هر ساله برای افزایش جذب گردشگر در این شهر جشنواره زغال اخته برگزار می‌شود که در آن فرآورده‌های مختلف زغال اخته از جمله ترشی، شربت، لواشک، برگه، ژله و خشکه زغال اخته در معرض نمایش و به فروش می‌رسد.


کاربردها و خواص زغال اخته

زغال اخته میوه‌ای قرمز رنگ و بسیار ترش است که زمانی که کاملا رسیده شود، سیاه رنگ و شیرین می‌شود. این میوه خوشمزه در صنایع غذایی مختلف از جمله، شکلات‌سازی، تولید لواشک و تولید دسر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زغال اخته دارای ویتامین‌های  C و B است و علاوه بر آن غنی از مقدار زیادی آهن، کلسیم و منیزیم می‌باشد. این میوه پر خاصیت حاوی بیش از ۱۰ درصد تانن، قند، پکتین، اسیده‌ای آلی و رنگدانه است و منبع بسیار خوبی برای فیبر می‌باشد. جالب است بدانید، که زغال اخته به دلیل میزان پایین قند فروکتوز و گلوگز، بسیار کم کالری بوده و مصرف زیاد آن باعث اضافه وزن نخواهد شد و مصرف آن برای افراد چاق و بیماران دیابتی مشکلی ایجاد نمی‌‌کند.

سوغات کلیبر عبارتند از:  صنایع دستی (گلیم و جاجیم).

  • وَرَنی بافی (سوماک)


ورنی بافی یکی از صنایع‌دستی تبریز می‌باشد که کمتر از سایر صنایع‌دستی این منطقه موردتوجه قرار گرفته است. ورنی یک نوع فرش بدون پرز زیبا است که شباهت زیادی به گلیم دارد. قدمت این هنر به چند قرن پیش بازمی‌گردد و برای بافت آن بیشتر از رنگ‌های قرمز، سرمه‌ای، سفید و بنفش روشن استفاده می‌شود. استفاده از ورنی به‌عنوان زیرانداز بیشتر بین عشایر ارسباران وکلیبر رایج است که می‌توان آن را به‌عنوان منحصربه‌فردترین سوغات کلیبر در نظر گرفت.

گلیم بافی
 

یکی از زیباترین‌های سوغات کلیبر بدون شک گلیم های آن است. اثری زیبا با نقش و نگارهایی چشم‌نواز و هنرمندانه که گویای اصالت و تمدن چند هزار ساله ایرانی است. این گلیم‌ها معمولاً با ابریشم، موی بز و پشم گوسفند تهیه می‌شوند که بسیار بادوام و زیبا هستند و گزینه بسیار مناسبی به‌عنوان سوغات شهر تبریز به شمار می‌رود. معروف‌ترین گلیم در این منطقه گلیم شاهسون است که طرح‌های بزرگ و برجسته میان نوارهای باریک در اطراف آن روی این مدل گلیم نقش بسته‌اند.

  • عسل کلیبر


مطمئن باشید یکی از بهترین عسل‌های ایران، عسل کلیبر در آذربایجان شرقی است. این سوغات کلیبر که حاصل تلاش زنبورانکلیبر و با استفاده از شهد گل‌های طبیعی دامنه کوهستان‌ های این منطقه می‌باشد، خاصیتی درمانی دارد و به همین سبب هم معروف شده است. برای تهیه عسل طبیعی می‌توانید به شهر کلیبر  بروید و از فروشگاه‌های آن شهر این عسل خوشمزه و مقوی را تهیه کنید.

  • پنیر محلی


لبنیات تبریز به این دلیل که از شیر تازه گوسفندی تهیه می‌شوند، عطر و طعمی بی‌نظیر دارند؛ مانند پنیر محلی که یکی از مشهورترین سوغات کلیبراست و تمام کشور این پنیر خوشمزه را می‌شناسند. پنیر خوشمزه از شیر گوسفندانی که در مراتع سرسبز این مناطق تغذیه می‌کنند گرفته می‌شود. آیا در کل دنیا صبحانه‌ای لذیذتر از نان و پنیر لیقوان به همراه چای شیرین وجود دارد؟!

  • آجیل و خشکبار


آجیل و خشکبار تبریز از گذشته تاکنون به‌عنوان یکی از معروف‌ترین سوغات کلیبر، به همه جای ایران حتی خارج از کشور نیز صادر می‌شود و هرساله رونق بیشتری می‌گیرد. علاوه بر آجیل که در انواع مختلف شور و خام عرضه می‌شود، آجیل میوه خشک هم طرفداران زیادی پیداکرده است و این محبوبیت در همه جای ایران، رو به افزایش است. تهیه میوه خشک به دو صورت سنتی و صنعتی با میوه‌هایی مثل زغال اخته  زردآلو، ، هلو، آلو و… انجام می‌شود گردو و انواع برگه های زغال اخته و لواشک معروفترین سوغات کلیبر میباشد.

کوکه

یکی از انواع نان‌های محلی منطقه کلیبر که در اعیاد و مراسم‌های مذهبی مانند ماه رمضان، محرم و صفر تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرد، نان کوکه است. این نان روغنی زنجبیلی طعم بسیار خوشمزه و متفاوتی را داشته و به همین علت طرفداران بسیاری دارد. شیرینی کوکه در دو مدل ایشلی کوکه (مغزدار) و یاغلی کوکه (ساده) تهیه می‌شود.

سوغات، گردشگری، اشتغال

امروزه در جوامعی با موازنه اقتصادی مثبت، صادرات نقشی اساسی دارد. صادرات نفتی مانند مواد خام و سرمایه های طبیعی و ملی موجب وابستگی اقتصاد ملی به نفت و تک محصولی شدن آن و در نتیجه حساسیت زیاد فعالیت دولتها به این محصول می‌گردد و در مقابل صادرات مواد سنتز شده یا صادرات صنایع تولیدی کوچک و بزرگ موجبات ارزآوری مناسب برای اقتصاد کشورها می‌گردد و باید به آنها توجه خاصی شود. رونق صنایع دستی که منبع اصلی تأمین کننده سوغات برای گردشگران خارجی است، باعث توسعه چرخه تولید داخلی و تولید ناخالص ملی کشور می گردد. علاوه بر این، افزایش اشتغال در جوامع محلی و توسعه و توزیع مناسب ثروت در تمامی مناطق کشور را باعث خواهد شد. صادرات نامرئی که ملازم با صنعت گردشگری است یکی از اشکال صادرات غیرنفتی می باشد که تأثیر بسزایی در حصول درآمدهای ارزی یک کشور دارد و اثرات متنوع گردشگری برجوامع مانند اشتغال زایی، حفم فرهن بومی و محلی،پیشرفتهای تکنولوژیکی،درآمدزایی ارزی و مالیاتی برای دولت، ارتباطات فرهنگی، صادرات صنایع دستی و . . . اهمیت آن را دوچندان نموده است. سوغات، در بنگاههای کوچک اقتصادی ضمن درآمدزایی، موجبات اشتغالزایی افراد زیادی را نیز فراهم می کنند. گرچه صادرات نامرئی به رشد اقتصادی منجر شده و در مثبت نمودن موازنه اقتصادی مؤثر است، نباید از اثرات فرهنگی آن نیز غافل ماند که همانا حفظ سنن، و آداب و رسوم یک جامعه و صدور آن به سایر جوامع می باشد.

صنعت جهانگردی، به عنوان صنعت بدون دود، اشتغال زا، حامی فرهن جوامع محلی، ارتباط دهنده فرهنگ ها و عامل شکوفایی اقتصاد جامعۀ مقصد امروزه با رشدی بیش از میانگین رشد جهانی سایر صنایع، نقش مهمی را در جامعه جهانی ایفا می کند. گردشگران داخلی و بین المللی به دلالیل مختلف ازجمله به عنوان یادگار و خاطره سفر، نماد جاذبه های جهانگردی مقصد، صنایع دستی، کالای منحصر به فرد و کلکسیونی و ... سوغات می خرند. به همین دلیل خرید و انتقال سوغات به مبدأ سفر، یک نوع صادرات محسوب می شود که اغلب از آن به صادرات نامرئی یاد می شود. بررسیهای به عمل آمده دربارۀ صادرات نامرئی سوغات نشان می دهد که تحقیق زیادی در این خصوص صورت نگرفته است و بیشتر تحقیقات در خصوص صادرات غیرنفتی و صادرات چمدانی انجام شده است. صادرات توسط گردشگران شامل صادرات خدمات و صادرات کالا است و از آنجا که صادرات نامرئی جز صادرات غیرنفتی هستند، لذا بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب سوغات و اولویتبندی آنها بسیار مهم است. در همین راستا، مهمترین عوامل مؤثر در خرید سوغات ابتدا خرید آن به عنوان یک کالای با، انگیزه غیر مادی خرید آن - است )با  عواملی مانند هزینه و کیفیت در انتخاب سوغات اهمیت دارد، ضمن اینکه انتخاب صنایع دستی به عنوان سوغات نیز بسیار مهم و مورد توجه گردشگران است.